Usturlab

Usturlab; geçmişte, günümüzde ve gelecekte güneş ve yıldızların konumuyla ilgili problemleri çözmek için kullanılan ve kullanılacak olan mekanik bir araçtır. Örneğin, doğum gününüzde güneşin ne zaman doğduğunu veya ne zaman günes battığını hesaplayabilirsiniz. Usturlab 30 Aralık günü saat 11: 00'de Güneş'in gökyüzünde ne kadar yüksekte olduğunu bulabilirsiniz. Ayrıca, Orion takım yıldızındaki bir yıldız olan Betelgeuse, ufkun hemen üzerinde olduğundaki tarihi belirleyebilirsiniz. İslami usturlaplarla namaz vakitlerini belirleyebilirsiniz. Kıble yönünü bile bulabilirsiniz.
Günümüzde bu tür soruların cevaplarını internette ya da telefonunuzdaki kullanışlı bir uygulama ile bulabilirsiniz, fakat bilgisayar olmadığında, en azından iyi bir cevabın olmaması durumunda, usturlap kesin bir cevap verir.

Usturlab eski bir alettir. Yunan döneminde, matematik bilgisi milattan önce de mevcuttu. Ilk hesaplamalar, M.ö. 6.yy'dan kalmadır. Arap dünyasında onuncu yüzyılda, örneğin Abu Rayhan Muhammad ibn Ahmad al-Biruni tarafından yapılmıştır, hesaplamalar bulunmaktadır. Müzelerde aynı zamana ait kopyalar vardır. Dört yüzyıl sonra ilk usturlablar Batı Avrupa'da ortaya çıkmıştır.

Günümüzde, usturlap tarihsel bir enstrümandır. Buna rağmen stereografik projeksiyon ve küresel üçgen ölçümünün arkasındaki matematiği anlamak için harika bir araçtır.

Aşağıda, stereografik projeksiyonun nasıl çalıştığını ve tüm bu farklı çizgilerin geometrik olarak nasıl oluşturulduğunu adım adım gösteren bir usturlab animasyonu yer almaktadır.